Kunst Met Een Verhaal
De wezens, beelden en kleuren van Max Carper
We zijn op bezoek bij Max Carper (27) in zijn huis in Assendelft. We willen hem interviewen over zijn schilderkunst, maar hij komt met een object. Het lijkt op een hoofd van een T-Rex.
We zijn op bezoek bij Max Carper (27) in zijn huis in Assendelft. We willen hem interviewen over zijn schilderkunst, maar hij komt met een object. Het lijkt op een hoofd van een T-Rex.
Hoofd
Je begon net al over dat beeld. Het was eigenlijk een beeld wat je eerst in je hoofd had, wat uit de muren kwam, en het was eigenlijk best wel eng.
Max: Ja, het speelde vooral in mijn jeugd, ik ben eigenlijk al mijn hele leven psychotisch, ik ben ermee geboren eigenlijk. Dat hoofd kwam uit de muren terwijl ik met lego zat te spelen, of buiten aan het spelen was, het achtervolgde me. Het leek een beetje op een T-Rex hoofd maar dan heel slijmerig.
Ik wist niet dat je psychotisch kon zijn vanaf je jeugd, hoe was dat voor jou?Heel erg beangstigend, ik moest steeds huilen, raakte in paniek, wist niet hoe ik ermee moest omgaan, ik dacht: dit is normaal. Kinderen pestten me ook, iedereen lachte me uit, zo van: daar heb je die gek weer, die ziet weer allerlei dingen, laten we hem gekker maken.
Wat deed jou besluiten dit beeld te maken?
Ik heb een kunstopleiding gedaan in Alkmaar, dat is van Artiance voor mensen met een beperking. In het laatste jaar, moesten we een installatie maken. Dat is een groot beeld met een verhaal. Toen heb ik dit beeld gemaakt, om mensen te laten zien hoe is het een psychose te hebben, en hoe beangstigend het kan zijn als je zoiets uit de kast ziet komen.
Je had het in een kast geplaatst?
Ja, ik had een kast gekocht op Marktplaats en die heb ik beschilderd en de binnenkant met zwarte doeken bekleed. Zo beleefde ik het als het beeld tevoorschijn kwam.
Beelden en kleuren
Zie je nog steeds dat soort beelden?
Dat was meer mijn jeugd, maar later toen ik aan de medicijnen ging begon alles te vervagen, en zag ik meer kleuren. Ik zie nu non-stop kleuren om me heen van allerlei objecten. Als ik nu bijvoorbeeld naar jou kijk, zie ik complementaire kleuren van je afkomen. Dat is geel/ paars, blauw/oranje, rood/groen: die staan tegenover elkaar. Dat zie ik bij elk object, dat geeft drukte in mijn hoofd.
In die kleuren zie ik wezens en beelden tevoorschijn komen, die schilder ik dan weer na. Die hebben dierlijk gedrag, die lopen rond als een kat of een hond door mijn huis. Het is wel minder intens dan vroeger. Het zijn nu meer transparante kleuren.
Je zou ook andere dingen kunnen schilderen maar jij schildert dus wat je waarneemt?
Ja, dat ligt dicht bij mij, dat heb ik mijn hele leven al gehad. Dat is een doel in mijn leven, om mensen te laten zien, hoe het is om zoiets te hebben. Het is moeilijk met woorden uit te leggen, maar door mijn beelden probeer ik dat invoelbaar te maken.
Hoe denk je dat het komt dat die beelden en kleuren die je ziet in de loop der jaren zijn veranderd?
Door de antipsychotica die ik slik, is het vervaagd. Het is er nog wel. Ook het stemmen horen is nu heel zacht, dat heb ik vooral als ik ga slapen. Daarom slaap ik met de tv en de ventilator aan, om het te overstemmen.
Nu ben je aantal jaren geleden de creatieve kant opgegaan. Heb je eerst een cursus gevolgd?
Ik heb een opleiding, een soort kunstacademie gevolgd bij Artiance, ik ben geslaagd en nu zit ik in een werkatelier. Laatst had ik een expositie in Zaandam
Hoe zou jij zelf je schilderijen omschrijven, wat voor kunststroming is het?
Ik denk dat je een beetje richting de COBRA beweging moet kijken. Lucebert schilderde bijvoorbeeld zijn angsten, net als Giger.
Wat doet dat schilderen met jou, in de omgang met die beelden die je hebt?
Het geeft rust, ik voel me er altijd wel even beter door, je hebt het neergezet en het is van je af; dat geeft een euforisch gevoel. Dan is het duidelijk en beginnen er weer nieuwe dingen te komen en probeer je weer iets nieuws op te zetten. Eigenlijk heb ik er altijd inspiratie door.
Zie je het als iets positiefs om die beelden te hebben?
Het is niet fijn om het te hebben maar ik kan er ook weer positieve dingen uit halen en dat is toch wel weer mooi en interessant om te zien. Zo zijn er ook leuke psychoses geweest.Zo zag ik een keer de zon weerspiegeld in de zee. Dat deed me denken aan de zonnebloemen die je ook wel in de animatieserie Sponge Bob ziet.
Wezens
Heeft het schilderen effect op de beelden die je ziet?
Mijn werken zijn eigenlijk een database voor de dingen die ik zie. Als ik de beelden omzet in een schilderij of object, dan krijgt het een ziel. Dan zit het in het schilderij of het beeld.
Zie jij het nou als een soort aparte wereld waar jij contact mee hebt?
Ja, ik denk dat het een andere dimensie is.
Zie je daar ook een betekenis in?
Als ik het moet vergelijken, dan denk ik aan de dream-time van de Aboriginals. Die zien ook wezens met kleuren en patronen. Het is een abstracte wereld met figuratieve elementen. Maar het is niet dat ze iets vertellen, ze hebben gewoon dierlijk gedrag en soms beangstigt dit mij. Soms lijkt het alsof ze me niet in de gaten en soms wel en dan vallen ze me aan. Het is alsof ik er tussen leef, maar ik kan de situatie niet controleren. Alsof de dimensie net niet helemaal in de alledaagse realiteit staat, daarom is het nu ook transparant. Vroeger stond ik er wel helemaal in, en nu niet meer.
Had je toen wel een interactie met die wezens, toen je er helemaal in stond?
Ja, toen werd ik aangevallen. Ze beten me en dan voelde ik echt die pijn. Ik moest huilen, want ik was nog heel erg jong. Ik durfde niet eens te kijken, dan zat ik met mijn ogen dicht in een hoekje.
Ben je nog zoekende naar de betekenis van die beelden, of heb je dat min of meer opgegeven?.
Ik ben weleens naar spirituele mediums geweest, die zeiden dat het een demoon was, of zo. Het spirituele is zo'n uitgebreid wereldje, daar heeft iedereen andere gedachten bij. Ik weet niet wat ik ermee aan moet, de ene zegt het is dit, de ander zegt het is dat, dan moet je toch maar bij jezelf blijven. Ik ben er ook niet bang meer voor, ik vind het alleen maar vervelend want het is een continue strijd, zelfs als ik slaap.
Is dat omdat ze tegen jou vechten?
Ja, ik word gewoon aangevallen door ze.
Dus dan moet je wel iets terug doen.
Ja, je moet ermee knokken, ze wegsturen. Of bijvoorbeeld rituelen uitvoeren. In mijn dromen heb ik wapens, die ik gebruik, magie, dat werkt daar tegen, maar het komt altijd weer terug.
Wat is er veranderd sinds je de medicijnen gebruikt?
Ik ben van alles uit gaan proberen, vooral muziek en schilderen.Ik speel trommels, mondharmonica, trompet.
Heeft het maken van muziek ook een bepaald effect op de wezens?
Ja, want ik hoor ook stemmen en door de muziek worden die gedempt. En het schilderen helpt me om de wezens wat meer los te laten. Ze keren wel terug, maar sommige dingen veranderen dan weer van vorm door ze te schilderen. Het lijkt wel of hun ziel in het schilderij is gaan zitten. Dan is dat weer losgelaten, maar er komt altijd wel iets nieuws. Het lijkt een soort van oneindige stroom.
We hebben laatst een kunstenaar, Rik Oskam, gesproken en die had het over een gesprek dat je aangaat op het doek. Is dat voor jou ook zo, of is het puur dat je het er uit gooit?
Het is intuitief, maar ook meditatief. Ik luister naar muziek en dan gaat het in één keer pats erop. Ik werk ook heel snel, als ik iets in mijn hoofd heb, maak ik een schets en dan gaat het er zo op. Ik zie iets en dan hoef ik het alleen maar te kopiëren.
Wat betekent het beeld dat je ons laat zien voor jou?
Het is een venijnig beest, een lachend beest, het lacht met een heel lage lach, het heeft scherpe, slijmerige tanden, bloed op het gezicht. Het is gewoon een kop van een draakachtig iets. Ik ben er nog steeds bang voor. Daarom staat het bij mijn buurman in huis.
En zie je dit wezen nog voor je?
Nee, het zit echt in het beeld wat ik ervan heb gemaakt. Het zit er als het ware in gevangen. Nu kunnen andere mensen ernaar kijken, sommige vinden het mooi, andere vinden het eng. Het zijn niet altijd enge dingen die ik zie, het zijn ook mooie wezens.
Kun je uitwisselen met andere mensen die ook dergelijke beelden zien? Of je dan een soort gemeenschappelijke taal hebt?
Ik heb geen flauw idee, ik heb alleen spirituele mensen ontmoet, en die geven er dan weer een eigen interpretatie aan.
Herkende je daar iets in?
Nee. de meeste mensen gaan zweven, draven door, het komt niet overeen.
Maar jij geeft er zelf geen betekenis aan, jij ziet er geen zingeving of betekenis in?
Het kan van alles zijn, een andere dimensie. Je weet het nooit, er is meer tussen hemel en aarde, denk ik altijd. We zijn niet alleen hier, misschien zijn er andere planeten, die via een andere dimensie contact maken met ons. Maar het kan ook gewoon een ziekte zijn. Ik moet er niet teveel in gaan graven en zoeken. Als ik dat ga doen, draaf ik helemaal door, word ik gek, laten we in het hier en nu leven. Anderen zijn daar echt gek van geworden van zulke dingen.
Hoe kijk jij nu aan tegen je talent om wezens te zien en te verbeelden?
Vroeger dacht ik dat ik een spirituele leider was, dat ik wat moest laten zien aan de mensen. De laatste tijd denk ik: ik wil gewoon laten zien wat het is, meer niet. Ik kan wel dingen aan mensen vertellen, maar daar is niemand klaar voor, daar komt alleen maar boosheid van, of mensen lachen me uit
Oh ja, heb je dat weleens meegemaakt?
Ja, die snappen het gewoon niet, het is zo'n gevoelig onderwerp. Ook vanuit de wetenschap; van moeten we daar betekenis in leggen. Er zijn verschillende boeken van Jozef Roelofs, die had contact met een engel, en die begeleidde hem in alle wonderlijk gebeurtenissen. Het zou wel kunnen, maar nu hebben we er niets aan. Niemand is ermee bezig in de maatschappij. Ik kan er wel voor mezelf wat aan hebben.
Niet meer bang
Wil jij zelf nog iets kwijt, wat je belangrijk vindt dat mensen dit weten?
Nou ik denk als mensen er last van hebben, probeer er niet bang voor te zijn, probeer er wat tegen te doen, probeer er tegen te vechten en probeer door te gaan met je leven, probeer er wat van te maken en zo, geef niet alles op..Ik heb periodes gehad dat ik niet meer wilde leven, dat het gewoon moeilijk was, nu ben ik iets ouder en wijzer geworden.Op een gegeven moment heb je alles gezien, ben je aangevallen, ja je weet niet meer wat je moet doen, dus je gaat er gewoon mee in strijd, en op een gegeven moment word je niet meer bang.
Copyright Illustraties : Max Carper, 2018
Kunstenaar Wendela de Beaufort heeft sindskort een tekengroep ‘Huidtekenen’ bij SCIP opgezet. Benieuwd naar de achtergrond hiervan spreek ik haar over de telefoon vlak voor haar trip naar Parijs.
Overal in de stad fiets je nu langs posters van het Van Gogh Museum met de kop 'Painting as a Last Resort'. Wat zou dat zijn? Het blijkt te gaan om Matthew Wong (1984 - 2019) een Canadese kunstenaar die kampte met mentale problemen en kunst als zijn laatste toevluchtsoord zag. In zijn korte leven schilderde hij een indrukwekkend oeuvre bij elkaar.
Bruce Springsteen is na jaren weer op tournee met zijn E Street Band, waarbij hij ook Nederland aandeed. Hij staat bekend als een onvermoeibare rocker, die met zijn muziek positieve energie in de stadions pompt. Maar de popster toont ook zijn kwetsbaarheden en heeft zelf periodes van depressie doorgemaakt.
Als tekenaar Peter Vos, zich overspannen voelt, trekt hij zich een tijdlang terug in de natuur. Door het maken van een Vogeldagboek vindt hij structuur en komt hij weer uit het dal. Natuurtekenen als therapie.
Museum voor Modern Realisme MORE belicht een serie tekeningen die Jan van Herwijnen ruim een eeuw geleden gemaakt heeft. 'Tekenen uit Mededogen' is de titel. Het gaat om portretten van zijn hand van mensen uit een psychiatrische inrichting. Het project heeft tot het eigen herstel van de kunstenaar geleid en destijds bijgedragen aan de emancipatie van de psychiatrie.
We keken er op jarenlang op uit, maar er viel niets te zien: de binnenplaats van het SCIP-pand aan de Keizersgracht. De leegte is nu opgevuld met een grote wandschildering. Vooral op zonnige dagen zie je hoe mooi de heldere kleuren zijn. Een gesprek aan de keukentafel met de makers Rudy Bosman en Sue Armstrong over het ontstaansproces van dit kunstwerk.
Sara Houtkooper heeft momenteel een expositie van haar werk rond het thema ‘Identiteit’ op de locatie Keizersgracht 252 van SCIP. Tijdens het ophangen van haar werken in de Tuinkamer kwamen we op het idee om op een later moment uitgebreider over de achtergrond van haar kunst te praten.
Jannemiek Tukker verscheurde haar eigen schilderijen tijdens een psychose. Door de scheuren weer te herstellen werkt ze ook aan eigen haar herstel. Haar werk is te zien bij Galerie Beeldend Gesproken in Amsterdam.
Op een herfstdag spreken we op het SCIP-kantoor met de Amsterdamse kunstenares Judith Ockeloen over haar leven en werk. "Pas op mijn 57ste ben ik naar de kunstacademie gegaan: de Wackers Academie. Daarvoor heb ik altijd veel bij buurthuizen getekend met name modeltekenen. De leraar zei altijd: “Ik hoef jou geen les te geven” terwijl ik wist dat ik nog een hoop te leren had."
'Vincent is de enige waarvan je geen 1,5 meter afstand hoeft te nemen. Kom dichterbij om zijn werk te bekijken'. Met deze woorden attendeert het Van Gogh Museum me op de portretexpositie 'In the Picture'
Acht jaar lang reed Deborah Alma met haar vintage ambulance naar festivals, conferenties, scholen en bibliotheken in Engeland. In dit voertuig schreef zij gedichten voor, met de bedoeling de stemming van mensen gunstig te beïnvloeden.
In zijn boek "Liefde in Tijden van Duisternis' beschrijft Ralph Mulder zijn langdurige gevecht met zijn ziekte. Daarin kreeg hij onvoorwaardelijke steun van zijn vrouw. 'Door haar kreeg ik weer lichtjes in mijn ogen'
Bart Berkhout (63) over zijn deelname aan het Inloop- en Coachingatelier van Cultuurhuis Wherelant in Purmerend.
Het lukte Ingrid jarenlang om goed te functioneren in de zorg. Tot zij op middelbare leeftijd plotseling een burn-out kreeg. Pas nu komt zij toe aan zorg voor zichzelf.
Een interview met Silvia Koning. Over het spiegelen van onrecht, het spiegelen van ideeën, van de ander en van jezelf
Mathisse Arendsen lijdt aan een Dissociatieve IdentiteitsStoornis (DIS) als gevolg van een traumatische jeugd. Het schilderen is voor hem een enorme steun:"Zonder kunst zou ik waarschijnlijk draaideurpatiënt geweest zijn".
We zijn op bezoek bij Max Carper (27) in zijn huis in Assendelft. We willen hem interviewen over zijn schilderkunst, maar hij komt met een object. Het lijkt op een hoofd van een T-Rex.
Gil is succesvol als danser en wint de internationale danswedstrijd Juste Debout. Na zijn psychose heeft dit succes echter weinig waarde voor hem. Die vindt hij uiteindelijk in het geven van danstherapie aan anderen.
We ontmoeten Rik Oskam op een herfstdag in het SCIP pand aan de Keizersgracht. Hij heeft een map met met werk meegenomen en we praten over het ontstaansproces van zijn kunst.
We ontvangen kunstenaar Gert op de zolderkamer van Ervaringswijzer en praten over zijn werk. Hij heeft zowel foto's als originelen bij zich.

De vriendschappelijke maar soms uitdagende relatie tussen de Gwen en Carlijn vormt de basis voor hun muziek en teksten. Deze 'Rappende Meiden' combineren lichtvoetige klanken met indringende woorden.